7. ปวารณานิทฺเทสวณฺณนา

[73] อิทานิ ปวารณาวิธิํ ทสฺเสตุํ ‘‘ปวารณา’’ติ (ปาจิ. 238-239; ปาจิ. อฏฺฐ. 238-239; กงฺขา. อฏฺฐ. ปฐมปวารณาสิกฺขาปทวณฺณนา) ปทํ อุทฺธฏํฯ ตตฺถ อิริยาปเถนาติ ฐานคมนสยนนิสชฺชานํ อญฺญตเรน อิริยาปเถนาติ อตฺโถฯ ตโต อิริยาปถโต อญฺเญน อิริยาปเถน อนติริตฺตกํ ปริภุญฺเชยฺย เจ, ปาจิตฺติยนฺติ อตฺโถฯ ปาจิตฺตินติริตฺตกนฺติ ปาจิตฺติ อนติริตฺตกํฯ

[74] อิทานิ เยหิ องฺเคหิ ปวารณา โหติ, ตานิ องฺคานิ ทสฺเสตุํ ‘‘อสน’’นฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ อสนนฺติ เอเตน อวิปฺปกตโภชนตา วุตฺตา, ภุญฺชมาโน จ โส ปุคฺคโล โหตีติ อตฺโถฯ โภชนญฺเจวาติ ยํ ภุญฺชนฺโต ปวาเรติ, ตํ โอทโน กุมฺมาโส สตฺตุ มจฺโฉ มํสนฺติ อิเมสุ อญฺญตรํ โหตีติ อตฺโถฯ อภิหาโรติ ทายโก ตสฺส ตํ ภตฺตํ กาเยน อภิหรตีติ อตฺโถ, วาจาภิหาโร ปน น คเหตพฺโพฯ สมีปตาติ ทายโก ปวารณปฺปโหนกโภชนํ คเหตฺวา อฑฺฒเตยฺยหตฺถปฺปมาเณ โอกาเส โหตีติ อตฺโถฯ กายวาจาปฏิกฺเขโปติ หตฺถปาเส ฐิเตน อภิหฏํ ภิกฺขํ กาเยน วา วาจาย วา ปฏิกฺขิเปยฺยาติ อตฺโถฯ เอตฺถ ปน สเจ ภิกฺขุ นิสินฺโน โหติ, อานิสทสฺส ปาริมนฺตโต ปฏฺฐาย, สเจ ฐิโต, ปณฺหิอนฺตโต ปฏฺฐาย, สเจ นิปนฺโน, เยน ปสฺเสน นิปนฺโน, ตสฺส ปาริมนฺตโต ปฏฺฐาย ทายกสฺสาปิ ตถาวิธสฺส ฐเปตฺวา ปสาริตหตฺถํ ยํ ตสฺส อาสนฺนตรํ องฺคํ, ตสฺส วเสน ปริจฺเฉโท กาตพฺโพฯ